خلاصه کتاب انگیزش و هیجان دکتر محمد پارسا

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

روان‌شناسان انگیزش را فرآیندهایی می‌دانند که در برانگیختن، جهت دادن و پایایی رفتار نقش آفرین هستند. انگیزش در برابر پرسش‌ها مطرح می‌شود که چرا موجود آدمی بجای آسایش و خواب به‌کار و کوشش می‌پردازد، یا آنکه چرا به یک کار معین این اندازه ادامه می‌دهد و با وجود دشواری‌های فراوان از آن دست نمی‌کشد و به فعالیت‌هایی که برایش هیچ‌گونه مشکلی ندارد روی نمی‌آورد؟

سموئل بال، روان‌شناس معروف آمریکایی، معتقد است که برای توجیه انگیزش باید به پنج مسأله توجه کرد. نخست اینکه در تعریف انگیزش آن را یک سازه‌ی فرضی بشناسیم، بدین‌معنا که چون نمی‌توانیم به‌طور مستقیم انگیزش را مشاهده کنیم یا آن را بسنجیم همه‌ی آنچه را که ملاحظه می‌کنیم رفتار شخص و محیطی است که او در آن فعالیت می‌کند به این جهت انگیزش برای توضیح رفتار امری استنباطی است، نه مشهود. همچنانکه این امر درباره‌ی هوش نیز به‌کار می‌رود، زیرا افراد هوشمند را از رفتار و کردارشان می‌شناسیم و انگیزه آن عاملی است که در درون شخص در دادوستد با محیط او را به نوعی رفتار وا می‌دارد. به‌علاوه انگیزش دارای پیامدهای ادراکی است، زیرا وقتی از انگیزش سخن به میان می‌آید به یک طرح‌واره‌ی ادراکی توجه پیدا می‌کنیم که در صورت مفید و منطقی بودن در فهم و کنترل رفتار به ما یاری می‌دهد و چنانچه لغزش‌پذیر و نارسا باشد به تغییر یا تجدید آن اقدام می‌کنیم.